Andrzej Walicki (1930-2020)
27/08/2021
Jak się okazało po latach, mieliśmy z autorem Osobowości a historii zajmować się Stanisławem Brzozowskim nieomal równolegle. Przyjaźniłem się z Andrzejem Walickim ponad pół wieku. Była to przyjaźń falująca, raz bliższa, raz dalsza. zawsze jednak, przynajmniej z jego strony niezawodna, a jej najbardziej okazałym owocem były cztery tomy Prac wybranych Andrzeja Walickiego opublikowane w serii “Klasycy Współczesnej Polskiej Myśli Humanistycznej”, wydawanej przez krakowski Universitas. Redagowałem tę antologię, napisałem do niej wstęp, a co najbardziej znamienne i dotąd zatajone, została ona przygotowana i zrealizowana podług mojego, a nie autorskiego projektu.
Andrzej Mencwel, Byłoje i dumy, “Przegląd Filozoficzny”, Rocznik 30, Warszawa 2021, nr 2 (118), poświęcony Andrzejowi Walickiemu, s. 31-41
Pamiątki
07/08/2021
Paweł Kozłowski, Spotkania z Andrzejem Walickim. Książka i prasa, Warszawa 2021.
Autorowi dziękuję, a na dyskusję już się zapisałem. Przy okazji powiadamiam, ze najbliższy numer “Przeglądu Filozoficznego” (w druku) poświęcono Andrzejowi Walickiemu.
Człowiek i historia. Wokół myśli Aleksandra Ochockiego, pod redakcją Jacka Migasińskiego i Jakuba Nikodema. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2021.
Z Alikiem Ochockim znaliśmy się lat kilkadziesiąt, z tych samych seminariów, kręgów koleżeńskich oraz szkól akademickich, ale przeważnie się rozmijaliśmy. Ta pamiątkowa edycja, z ineditami Ochockiego, ciekawymi i wielostronnymi studiami oraz znakomitym wstępem redaktorów tomu, uświadamia mi to, co bezpowrotnie utracone.
Książki darowane
05/08/2021
Olga Zadurska, Naznaczeni od Pana Boga. Obcy wśród swoich na wsi polskiej XIX i początku XX wieku.
Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2021.
Anna Wrona, Migranci z miast oraz ich sąsiedzi. Swojskość, obcość, codzienność.
Wydawnictwo naukowe Scholar, Warszawa 2021.
Obie te książki powstały jako prace doktorskie zostały, nagrodzone w konkursie Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, a ja miałem przyjemność brać udział w dyskusji nad nimi zorganizowanej przez tę Fundację. Scholar wydał je w formie godnej pozazdroszczenia.
Spóźniona podzięka
31/05/2021
Marcin Giełzak, Antykomuniści lewicy. Lidia i Adam Ciołkoszowie jako historycy socjalizmu polskiego. Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2014.
O niepodległość i socjalizm. Studia i szkice z dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej. Pod redakcją Kamila Piskały i Macieja Żuczkowskiego. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2020. Współautorzy m.in.: Michał Śliwa, Włodzimierz Suleja, Rafał Chwedoruk, Andrzej Friszke, Marcin Giełzak, Łukasz Garbal).
Panu Marcinowi Giełzakowi, który najpierw napisał do mnie ujmujący list, a potem obdarzył tymi książkami, szczerze dziękuję. Spóźniam się teraz z wieloma powinnościami, ale niedługo będę już mógł się poprawić.
Dyskusja o nowoczesności
18/05/2021
Doceniam powagę książki Tomasza Kizwaltera i powinna ona stać się ośrodkiem publicznej dyskusji o modelach naszych dążeń modernizacyjnych, ponadto podręcznikiem akademickim oraz podstawa dla licealnych programów szkolnych. (…)
Jeśli “nowoczesność” ma odzyskać właściwą humanistyczną treść, trzeba zerwać z tą prostacką karykaturą Oświecenia, przywrócić mu całe bogactwo wewnętrznych napięć i kontrowersji ideowych, form artystycznych i odkryć naukowych, programów politycznych i treści społecznych”.
Andrzej Mencwel, Oświecanie nowoczesności, “Przegląd Polityczny” , nr 165, 2021, s. 90-98. Odpowiedź Tomasza Kizwaltera na moją dyskusję pt. Nienowoczesna nowoczesność, tamże, s. 98-101.
Zestaw
02/05/2021
Dariusz Śnieżko, Kompleksja literatury, studia staropolskie, TAWiPN Universitas, Kraków 2019.
Marek Beylin, Klimat, lewica, siostrzeństwo. Rewolucje trwają (kontrrewolucje też), Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2021.
Wojciech Dudzik, Maska w kulturze współczesnej Europy. Teorie i praktyki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
Andrzej Walicki, PRL i skok do neoliberalizmu. Jaruzelski, Solidarność, zdrada elit. Pod redakcją Joanny Schiller-Walickiej i Pawła Dybicza, Fundacja Oratio Recta, Instytut Historii Nauki PAN, Warszawa 2021.
Na razie tylko odnotowuję i, rzecz jasna – dziękuję! Komentował będę stopniowo.
Oskoma
15/03/2021
Marta Wyka, Tamten świat. Szkice literackie dawne i nowe. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2020.
Pierwszą część tej elegancko i poręcznie wydanej książki przeczytałem od ręki, zaraz po otrzymaniu. Kiedy zaglądam do niej ponownie, powtarzam, co napisałem do Marty wraz z podziękowaniem: za mało, więcej proszę, to rozbudza ciekawość! Część ta nosi tytuł I co dalej po klęsce, nawiązujący do Pamiętnika po klęsce Kazimierza Wyki i wokół jego pisarstwa, redaktorstwa i nauczycielstwa została skupiona. To Ojciec Marty i pewnie dlatego pisze ona powściągliwie, a przecież prawdziwie. Tonacja tego pisma budzi zaufanie i pragnienie wiedzy, przeto jego oszczędność wydaje mi się przesadna. Więcej, proszę, więcej, czekam nie ja jeden.
Długi książkowe
28/02/2021
Wacław Sobaszek, Spiski życiowe. Dziennik węgajcki 1982-2020. Wydawca Stowarzyszenie Węgajty, Węgajty 18, 11-042 Jonkowo.
Taki dostałem od Autora noworoczny upominek, dzięki któremu odnaleźliśmy się po latach i teraz sobie pisujemy nawzajem. Wacek przeczytał mój Toast na progu, z opóźnieniem, ale z sercem, a ja teraz trzymam pod ręką te Spiski życiowe (tytuł świetny, do podebrania…) i ciągle do nich zaglądam.
Agata Sikora, Szczerość. O wyłanianiu się nowoczesnego porządku komunikacyjnego. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020.
Rzecz ta ukazała się z opóźnieniem, bo Autorka doktorat obroniła przed kilku laty, ale udoskonalona, choć, na szczęście, nie ucukrowana. Winszuję, dziękuję.
Jerzy Giedroyc, Stefan Kisielewski, Listy 1946-1991. Wstęp Adam Michnik. Opracowanie i przypisy Łukasz Garbal. Posłowie Rafał Habielski. Biblioteka “Więzi”, Warszawa 2020.
Podarunek od Redaktora Biblioteki “Więzi” czyli Pawła Kądzieli. Opracowanie wzorowe, miejsce w “listowej Rzeczpospolitej” Giedroycia pewne, kładę w wyróżnionym miejscu.
Józef Czapski, Rozproszone. Teksty z lat 1923-1988, tom 1. i Rozproszone. Teksty z lat 1923-1988, tom 2. Zebrał i notami opatrzył Paweł Kądziela. Biblioteka “Więzi”, Warszawa 2020.
Gdziekolwiek zajrzy się do tych drobiazgów i przeczyta dowolnych parę kartek, ma się nieodmiennie wrażenie obcowania z osobowością wyjątkową, nadającą własny ton każdej relacji międzyludzkiej, bezpośrednio lub poprzez odczytane utwory.
Zapraszam do czytania!
31/01/2021
Całość pt. Wojtek z wojska, w: “Pismo. Magazyn opinii”, 2021, nr 2.
Ciekawie…
11/12/2020
Ewa Bieńkowska, Po co filozofowi religia. Stanisław Brzozowski, Leszek Kołakowski. Wydawnictwo Znak, Kraków 2000.
Dzięki tej książce, mogłem znowu pomyśleć o Brzozowskim, a przed Kołakowskim się zatrzymałem, nie dlatego, że akurat dużo o nim się mówi, lecz dlatego, że pisarsko jestem gdzie indziej.
Pani Ewa pisze o swej tytułowej problematyce językiem własnym, przejrzystym i – chciałbym rzec -wypukłym, czyli nie płaskim. Najchętniej czytałem to, co z Florencji, albo z Newmana, ponieważ napisane, jak z domu, a ja zawsze czułem się tam gościem przejezdnym.
Jeśli idzie o konwersję Brzozowskiego, to się różnimy, dlatego jest ciekawie…