Ucho igielne
30/01/2019
“Było, jak mówię”. Tak brzmi zakończone kropką pierwsze zdanie nowej powieści Wiesława Myśliwskiego. Kropkę tę odbieram jako bardziej stanowcze oznajmienie, niż byłby nim wykrzyknik.
Andrzej Mencwel, Wymowa dwójcy, “Twórczość”, nr 1, 2019, s. 105-108.
O prezydenckiej “Antologii Niepodległości”
23/01/2019
Wiem dobrze, że każda antologia jest wyborem, a nie tekstem integralnym. Jej zadania są inne niż wydań filologicznych, dlatego trzeba ją czytać wedle jej reguł, gdyż mówi ona zawsze więcej o tych, którzy wybierali, niż o tych, którzy zostali wybrani.
Andrzej Mencwel, Parafiańszczyzna, “Przegląd Polityczny”, nr 151/152, 2018, s. 36-41.
Czego nas uczy polska tradycja?
17/01/2019
Im więcej potrafi się ustanowić samemu, nie szkodząc innym, lecz z nimi współdziałając, tym mniejsza potrzeba, aby odgórnie nas urządzano i nam nakazywano.
Samorządność, godność, odpowiedzialność – czego nas uczy polska tradycja? Z profesorem Andrzejem Mencwelem rozmawia Piotr Górski. ” Res Publica Nova”, 2018, nr 1, s. 17-19.
Także po angielsku, w rubryce The idea of civil society, tamże, od końca, s. 12-14
Dyskusja z Andrzejem Lederem
11/12/2018
Zob. Andrzej Mencwel, Długa niepojęta rewolucja, “Zdanie”, nr 3-4 (178-179) 2018, s. 79-87.
Tamże sporo innych ciekawych publikacji: rozmowa z Tadeuszem Pieronkiem, esej Andrzeja Walickiego o Herbercie, blok dyskusyjny o Polsce Ludowej oraz o marcu 1968. Polecam!
U przyjaciół
02/12/2018
Marian Pilot, Życie. Sposób użycia. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018.
To jest pięknie wydany, okazały wybór utworów Mariana, napisanych już przed laty (wydania z 1976, 1989, 2002), z którego przeczytałem od razu W butach, tamże s. 157-228. Jak przeczytałem? Ze ściśniętym gardłem.
Janusz Drzewucki, Lekcje u Różewicza. Teksty krytycznoliterackie i osobiste. Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2018.
W Trzy po trzy tytułem komentarza, zamieszczonym pod koniec książki Janusz wyznaje, że Tadeusz Różewicz jest jego pierwszym pisarzem, od chwili, gdy jeszcze w klasie siódmej czy ósmej podstawówki przeczytał w podręczniku jego wiersz. Mój pierwszy wiersz Różewicza (był to Ocalony) wprawił mnie w stan, z którego nie wyzwoliłem się do dzisiaj.
Cała ta książka jest nie tylko świadectwem niezachwianej nigdy wierności, ale także niezawodnym przewodnikiem po tym lesie rzeczy stworzonych, jaki pozostawił Tadeusz Różewicz.
W nowej “Twórczości”
Dlaczego Marii Dąbrowskiej nie udało się to zamierzone epickie arcydzieło, czyli Przygody człowieka myślącego, rzecz na miarę Don Kichota lub Dyla Sowizdrzała, jak sama niezbyt skromnie i raczej onieśmielająco zapowiadała?
Na to pytanie próbuję odpowiedzieć w szkicu Wokół porażki, wydrukowanym w: “Twórczość”, 2018, nr 11, s. 89-98.
Tamże esej Zdzisława Jerzego Adamczyka, który przeczytałem na jednym oddechu: Czego nie wiemy o młodości Stefana Żeromskiego, s. 63-88.
Oraz przypomnienie pisarstwa Andrzeja Łuczeńczyka, którego Dzieła zebrane wydał właśnie PIW. Zob. Magdalena Boczkowska, ” Posiedzimy trochę razem, wypijemy, s. 99-104, Książka miesiąca.
Zaproszenie do KIK-u
27/11/2018
Rocznica stulecia odzyskania niepodległości skłoniła nas do postawienia pytania: Jakie wydarzenia oraz procesy zachodzące w Polsce w ciągu minionych 100 lat mają największe znaczenie dla naszej współczesności i pomagają mierzyć się z wyzwaniami stojącymi dzisiaj przed naszym narodem i państwem?
Pierwsi na to pytanie spróbowali odpowiedzieć autorzy kwartalnika „Więź” w najnowszym, jesiennym numerze. Tak powstał Kanon wolnych Polaków – osiem tekstów o procesach i bohaterach, które mają być inspiracją do dalszego myślenia na ten temat.
Następny etap to listopadowe warsztaty historyczne,
w czasie których uczestnicy – ludzie w różnym wieku
i z różnych środowisk – pogłębią refleksję nad kanonem. Owocem pracy warsztatowej będzie zestawienie wydarzeń, procesów i postaci ostatnich 100 lat historii Polski, które mogą nam dzisiaj pomóc, zwłaszcza ludziom młodym urodzonym w wolnym kraju, kształtować nowoczesne postawy patriotyzmu.
Po tych warsztatach chcielibyśmy zaprosić Państwa na prezentację autorskiego projektu Kanonu wolnych Polaków, która odbędzie się 28 listopada o godz. 19 w siedzibie KIK, ul. Freta 20/24A.
Po prezentacji do Kanonu odniosą się i zaproponują własne uzupełnienia historycy, m.in. prof. Andrzej Friszke i prof. Andrzej Mencwel.
Chcielibyśmy aby to spotkanie było inspiracją dla wszystkich Państwa do zastanowienia się nad najnowszą historią Polski. Taka refleksja i rozmowa na ten temat może być ważnym sposobem upamiętnienia tej szczególnej rocznicy.
Jacek Cichocki, członek Zarządu KIK
Pamiątka z Przemyśla
20/11/2018
Z podzięką dla Wszystkich, którzy nas gościli, oprowadzali, słuchali i dopytywali.
Było pięknie i owocnie!
“Przedwiośnie” czy “Potop”?
14/11/2018
Przedwiośnie czy Potop albo co staram się zrobić. Przegląd Polityczny, nr 150, 2018, s. 46-54
Skrócona wersja wstępu do książki Przedwiośnie czy Potop (2), która ukaże się nakładem Wydawnictwa Krytyki Politycznej.
09/11/2018
Gdańska Debata Obywatelska, 6 listopada 2018 r, godz. 18-ta. Ratusz Głównego Miasta. Dyskusja z Jerzym Sosnowskim po odczytaniu eseju Krzysztofa Pomiana 1918-2018: stulecie Niepodległości. Z Polski w świat.