Lekcja Millera
07/09/2021
W Gazecie Wyborczej (Wolna Sobota, 4 września 2021) długa, poważna rozmowa Donaty Subbotko z Leszkiem Millerem.
Rozmowa jest prawie o wszystkim i nie będę się wdawał w onegdajszą listę Samoobrony, patronat nad Magdaleną Ogórek czy wewnątrzpartyjne porachunki SLD. Spośród mnóstwa kwestii, anegdot i szczegółów, wyłuskuję sprawy, moim zdaniem, najpoważniejsze.
Po pierwsze – jest to przejmujące świadectwo osobowości integralnej, jakie wśród polityków zdarzają się nadzwyczaj rzadko. W pewnym potocznym sensie politykiem jest ktoś, kto lepiej wyczuwa skąd wieje wiatr i potrafi się z nim zabrać, czyli ktoś podobny do przeciągu. W obecnym parlamencie i innych najwyższych władzach możemy takich liczyć na pęczki. Leszek Miller ma życiorys długi, wypełniony przez różne epoki historyczne i dramaty osobiste, w tym tak skrajny, jak samobójstwo dorosłego syna. Niczego kluczowego w minionym życiu nie zapomina, ani się nie wyrzeka, jasno przyznaje do pomyłek i błędów, za wszystko czuje się odpowiedzialny i otwarcie to mówi. Chylę czoła, Panie Premierze, za Pańską służbę publiczną i życie prywatne.
Choć w III Rzeczpospolitej był na szczytach władzy i premierem, a politycznie nadal jest czynnym europosłem, to najważniejsze w tej rozmowie jest jego przyświadczenie Polsce Ludowej. Przekonuje on bowiem, że choć tamto państwo było skrępowane zależnościami właściwie globalnymi, to jego główną racją był szeroki trakt awansu społecznego tych, których miejscem startu była stara bieda i odwieczne zacofanie. Ja sam miałem trochę lepiej, ale znałem ich mnogość, bo byli w tym narodzie przytłaczającą większością. Historia, która to zbiorowe doświadczenie pomija i wymazuje, jest historią zakłamaną. A to ona przeważa dzisiaj w mowie i piśmie, w druku i nowych mediach. Nie mam ochoty wdawać się w żadne prognozy polityczne, bo raczej czarno widzę, ale nie można wygrać z przewodnikami tego zakłamania, kiedy uprawia się zakłamanie częściowe, czyli zaledwie osłabione.
Podobnie ważne jest to, co Miller mówi o stosunku do Rosji, z czym się chętnie zgadzam. Świadome życie w dzisiejszej Polsce, z wielu względów trudne, jeśli idzie o Rosję, jest właściwie nie do zniesienia. I to nie z powodu Putina, panującego tam reżimu i supermocarstwowych fantasmagorii. Nieznośny jest nijaki, rozpowszechniony stosunek do Rosji, jej postępujące ignorowanie, redukowanie do militarnych lub kryminalnych incydentów. Rosja jest, jaka jest – a nasze udawanie, że ona nie istnieje, jest równie głupie, jak mylenie Kaliningradu z Oceanem Spokojnym. Kto myśli o przyszłości Polski musi rozumieć Rosję, napisał ponad sto lat temu Stanisław Brzozowski, i jest to prawda ponadczasowa. Wygląda na to, że o rzeczywistej przyszłości Polski myślą już tylko praszczurowie.