Z Eliota dla Baczki
07/09/2016
Po takiej wiedzy, jakie przebaczenie? Myśl o tym,
Że historia ma wiele skrytych przejść, wiele tajemnych
Korytarzy i progów, że nas oszukuje
Szeptem ambicji, uwodzi próżnością. Myśl o tym,
że daje, kiedy już się nie zwraca uwagi
A co daje, daje w tak wielkim zamęcie,
że zgłodniałych dręczy jej dar. Daje za późno,
To, w co już nie wierzymy, czy jeszcze wierzymy
Wspominając pasję minioną. Daje za wcześnie
Bezsilnym rękom, co im niepotrzebne,
Aż do chwili, kiedy z odmowy rośnie strach. Więc pomyśl,
ni strach ani odwaga nie zbawią nas. Potworne winy
Są dziećmi naszego heroizmu. Cnoty
są na nas wymuszone przez haniebne zbrodnie.
Drzewo gniewu otrząsnąć, stamtąd są te łzy.
(T. S. Eliot, Gerontion, przełożył Czesław Miłosz)
Ten fragment poematu Eliota, w doskonałym przekładzie Miłosza, dedykuję pamięci Bronisława Baczki, ponieważ, moim zdaniem, trafia on w sedno jego monumentalnego, historycznego dzieła.