Długi książkowe
09/02/2023
Andrzej Zieniewicz, Sceny biografii. Ja pisarskie w pamięci autobiograficznej (interpretacje). Dom wydawniczy Elipsa, Warszawa 2022.
Dziękuję z opóźnieniem, ale to gruba książka, a dedykacja bardzo zobowiązująca.
Jan Miodek, Polszczyzna. 200 felietonów o języku. Wydawnictwo Znak, Kraków 2022.
Nie tylko otrzymałem tę książkę od wydawcy, ale ponadto niezwykle uprzejma pani Karina Caban powiadomiła mnie, że ” w jednym z felietonów Profesor Miodek wspomina o Panu”. I to prawda, cytuje zdanie z książki o Brzozowskim i zastanawia się nad interpunkcją. I słusznie – zawsze mam z nią kłopoty!
Janusz Drzewucki, Muzyka sfer. Teksty o poetkach i poetach. PIW, Warszawa 2020.
Spotkaliśmy się z Januszem i wymieniliśmy książkami, jak należy wśród przyjaciół. Tylko on o mojej zdążył już napisać (Z Karkonoszy czyli zewsząd, “Rzeczpospolita. Plus Minus” 28-29 stycznia 2023, s. 26), a ja Jego książkę tylko podczytuję (głównie o poetkach), bo ciągle jestem gdzie indziej. Tylko Esej o twórczości Urszuli Kozioł przestudiowałem, bo ona z Wrocławia, czyli z Dolnego Śląska, więc “zewsząd”…
Długi książkowe
12/12/2022
Krzysztof Lisowski, Jakiś Odys i inne pisaniny. Kraków 2022.
Odys perseweruje w tej książce, jakby ciągle płynął do swojej Itaki, której udało się dostąpić Krzysztofowi, a ja ciągle do niej tęsknię. Co to za “pisaniny”, skoro mamy w nich taką eseistyczną perłę, jak Heraklit w górach, s. 71-76.
Kasper Bajon, Gambit orangutana. Opowieść o polskich szachach. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022.
Czytałem chętnie o szachach i szachistach, nierzadko z zazdrością, bo gram gorzej i wiem mniej, a na podziękowanie o czytaniu chyba nie zasłużyłem…
Ryszard Stemplowski, Kancelaria Sejmu w transformacji 1990-1993. Obrazy faktów, zdarzeń, ludzi. Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2022.
Bardzo dziękuję Autorowi, wysoko cenię jego działania w tamtym czasie i jestem przekonany, że książka ta będzie służyć historykom. Pogrążony w poezji (ostatnio w Leśmianie) mam trudności w kontakcie z historią polityczną., co Ryszard, mam nadzieję, przyjmie ze zrozumieniem.
Nowości
26/07/2022
Marianna ze Ślęków Pilotowa, My z Siedlikowa Ślęki. Wspomnienia rodzinne, Oficyna Kulawiak, Warszawa-Ostrzeszów 2022.
Już napisałem, zob. Przebój w klasyce, Zapisek z 10 lipca.
Jan Skoczyński, Poza katedrą, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2021.
Już piszę do Autora.
Paweł Majewski, Mantykora. Wczesna historia encyklopedii.
Zapowiada się bardzo ciekawie. Będę czytał.
Tomasz Stawiszyński, Ucieczka od bezradności, Znak, Kraków 2021.
Czytam od zaraz, wygląda na to, że wdam się w dyskusję…
Z podziwem
22/06/2022
Książka Rocha Sulimy, “Powidoki codzienności. Obyczajowość Polaków na progu XXI wieku”(Iskry, Warszawa 2022), leży mi pod ręką już jakiś czas, a ja czuję się stropiony jej wagą i powagą i nieśmiało zaglądam do poszczególnych rozdziałów, powoli ogarniając całość. Autorowi, Przyjacielowi, od czasu wspólnych lat studiów i mieszkania w akademiku, których nie sposób prawie policzyć, już podziękowałem telefonicznie, ale to przecież akt elementarny wobec tego daru i daleki od nieosiągalnej wobec niego ekwiwalencji.
Podziwiam Rocha za wierność swoim podstawowym tematom i nieprzerwaną konsekwencje w ich rozwijaniu, cieszę się, że nadaje im tak zobowiązujący wyraz, który nas przetrwa. Wiesławowi Uchańskiemu, jego wydawcy, złożyłem już wyrazy uznania, bo rzadko się teraz zdarza, żeby wydawca dzieła naukowego nadawał mu adekwatną formę edytorską. A dyskusja się jeszcze odbędzie i to zapewne niejedna! Pierwsza w siedzibie autora, czyli w Małomierzycach, gdzie mieści się Centrum Rozwiązywania Kluczowych Problemów Humanistyki, i już się na nią zapisuję! A do gościnnego, wyśmienitego stołu Joli, sam się wpraszam!
Długi książkowe
11/05/2022
Justyna Schollenberger, Stworzenia Darwina. O granicy człowiek-zwierzę. IBL, Warszawa 2020.
Bardzo już dawno temu olśniła mnie opinia Brzozowskiego, że dzieła Darwina należą do literatury, co oznaczało, że można je czytać jako utwory językowe, ale dopiero książka Justyny Schollenberger w pełni o tym przekonuje. Nie znam światowej bibliografii “darwinologicznej”, ale w polszczyźnie jej książka jest oryginalna i odkrywcza. Winszuję, dziękuję.
Marcin Tomczak, Nie do przyrównania. Dawne krajobrazy gminy Kadzidło. Kadzidło 2021. Biblioteczka Kurpiowska, tom 38.
Ta książka jest niezrównana, nie przez sam tytuł, lecz przez wyjątkowe zestrojenie pietyzmu dla ziemi rzeczywiście ojczystej ze współczesną wiedzą naukową.
Marian Pilot, Dzikie mięso. Korporacja Ha! art, Kraków 2021.
O tym osobliwym dziełku Mariana już pisałem, a raczej cytowałem (zob. Zapiski, 11 listopada 2017).
Alicja Kisielewska, Antropologia telewizji. Telewizja w życiu codziennym w Polsce. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku. Białystok 2021.
Opracowanie, ośmielam się, orzec – fundamentalne. Jestem teraz odległy od tej problematyki, dlatego z książką się zapoznałem, ale jej nie przestudiowałem, na co zasługuje. Podstawy antropologii telewizji (tytuł części pierwszej) czyli przesłanki teoretyczne całego ujęcia, oparte na światowej literaturze przedmiotu, zostały tu przedstawione przejrzyście i funkcjonalnie, zaś następne interpretacje telewizyjnych tekstów kultury, po prostu ciekawie! Jeszcze do tej problematyki wrócę, teraz dziękuję Alicji z pełnym uznaniem.
Andrzej Stanisław Kowalczyk, Toledo i inne przygody w Kastylii, Biblioteka “Więzi”, Warszawa bd.
Odpisałem i podziękowałem Andrzejowi zaraz po otrzymaniu tej książki. Niestety nigdy nie byłem w Toledo, za to o Cervantesie czy Lorce czytam z przejęciem.
Kwiatki Polskie. Antologia opowiadań. Związek Pisarzy ze Wsi. Fundacja Sąsiedzi. Białystok 2021.
Książkę tę dostałem od Mariana Pilota noworocznie, ale niestety nie rekomendował mnie on do Związku Pisarzy ze Wsi, może dlatego, że jestem przyszywany.
Marek Prejs, Kalwarie polskie. Perspektywa komunikacyjna. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2022.
Stefan Żeromski, Dzienniki. Tom 1, 1882-1883. Opracowali Zdzisław Jerzy Adamczyk, Beata Utkowska. Instytut Badań Literackich PAN, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, bd.
Jan Jakub Rousseau, Rousseau sędzią Jana Jakuba. Dialogi. Z francuskiego przełożył Janusz Margański. Przekład przejrzał i poprawił oraz wstępem i przypisami opatrzył Jacek Migasiński. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2022.
Wszystko to są moje zadłużenia, które narastały miesiącami, ponieważ byłem pogrążony w pisaniach własnych, a z upływem lat podzielność uwagi maleje. Będę teraz te długi stopniowo odrabiał, a na razie zapisuję, żeby dać świadectwo.
Podarki i podzięki
13/12/2021
Jerzy Giedroyc, Stanisław Vincenz, Listy 1946-1969. Opracował, wstępem i przypisami opatrzył Rafał Habielski. Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską, Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza. Association Institut Litteraire, “Kultura”, Biblioteka “Więzi” Warszawa 2021.
Stanisław Vincenz był, jak się okazuje, jednym z najważniejszych partnerów Jerzego Giedroycia, a korespondencję z nim można śmiało zestawiać z tą, jaka Redaktora łączyła z Miłoszem, Gombrowiczem czy Stempowskim. Niestety sam już nie zdołam tego uczynić, ale może opinia ta okaże się zachętą. Opracowanie pożyteczne, edycja wzorowa. Pawłowi Kądzieli podziękowałem wcześniej za ten cenny podarunek.
Michał Masłowski, Mity i symbole polityczne Europy Środkowo-Wschodniej. Studium Europy Wschodniej UW, Warszawa 2012. Podstawą tej książki, jak wyjaśnia jej autor, jest francuskie opracowanie zbiorowe Mythes et symboles politiques en Europe Centrale zredagowane przez Chantal Delsol, Michała Masłowskiego i Joannę Nowicki, a wydane dwukrotnie w Paryżu, w latach 2002 i 2015.
Jako uczestnik tamtego opracowania oraz czytelnik tej książki potwierdzam, że jest ona samodzielnym dziełem autorskim. Powinna służyć jako podręcznik akademicki na różnych humanistycznych studiach uniwersyteckich. Michałowi mogłem podziękować osobiście, kiedy mi książkę podarował i wzruszająco dedykował.
Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi. Tom 3. Redakcja naukowa Maria Halamska, Monika Stanny, Jerzy Wilkin. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa 2021.
To jest ostatni wolumin fundamentalnego, zbiorowego opracowania, bez znajomości którego, nie należy wypowiadać się o polskiej wsi, bardziej generalnie – o problematyce wiejskiej. Ale na wsi, podobnie jak na pogodzie zna się u nas każdy, więc głupstw się jeszcze nasłuchamy.
Wiedza w tych dziełach zawarta powinna jednak działać i trzeba się do tego przyczyniać. Jeszcze raz winszuję i dziękuję.
Z podzięką
13/10/2021
Międzynarodowa Monografia Naukowa – Polesie. Środowisko. Melioracje. Tom 3. Polesie polskie. Brześć – Równe-Warszawa-Riazań, 2020, s. 976+nlb. Waga naprawdę ciężka, darowizna Jurka Jeznacha, polskiego współautora tego dzieła!
Aleksander Gieysztor, Tadeusz Łepkowski, Marian Małowist, Żywoty historyczne, pod redakcją Ryszarda Stemplowskiego, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2020. Znakomite zgranie wątków biograficznych i metodologicznych w tych rozmowach, które pierwotnie ukazały się po hiszpańsku!
Ryszard Stemplowski, Fakty i fantazje. Watykan 1939-1945. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2019. Polecam, bo to nie tylko dokumenty, lecz także anegdoty. Wyrazy współczucia Piusa XII dla podbitej przez Niemcy Polski, stosowne również dla Finlandii (najechanej przez ZSRR), to arcydzieło dyplomacji.
Andrzej Walicki, PRL i skok do neoliberalizmu. Antykomunizm zamiast wolności. Porachunki inteligenckie. Pod redakcją Joanny Schiller-Walickiej i Pawła Dybicza. Fundacja Oratio Recta, Warszawa 2021. Cenna i ważna publikacja rozproszonych wcześniej publicystycznych i eseistycznych wypowiedzi Andrzeja Walickiego. Drugi tom cyklu, trzeci w zapowiedzi, czekam na całość!
Maurice Merleau-Ponty, Jean-Paul Sartre, Zerwanie, humanizm i terror. Tłumaczył i opracował Jacek Migasiński. Wydawnictwo Agora, Warszawa 2021. Rozmawialiśmy z Jackiem parokrotnie o tej edycji podczas jej przygotowania, więc teraz już tylko winszuję finału. Efekt znakomity!
Janusz Termer, Myślenie literaturą. Eseje, szkice, wspomnienia. Res Humana, Warszawa 2019. Chętnie czytam, zwłaszcza o naszych nie żyjących już kolegach – wspomnienia skojarzone z odczytaniami.
Danilo Kis, Cyrk rodzinny. Przekład Danuta Cirlić-Straszyńska. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021. Zapewne znakomitej tłumaczce, z która znamy się od lat, zawdzięczam ten podarunek, a jest to edycja jubileuszowa Wydawnictwa Czarne. Cyrku rodzinnego nie oglądam, lecz się w nim pogrążam, bo akurat jestem mu bliski, a świetny przekład jeszcze mocniej mnie wciąga. (Ps. Nie mogę wpisać odpowiednich diakrytów, za co przepraszam, ale to wina programu).
.
Pamiątki
07/08/2021
Paweł Kozłowski, Spotkania z Andrzejem Walickim. Książka i prasa, Warszawa 2021.
Autorowi dziękuję, a na dyskusję już się zapisałem. Przy okazji powiadamiam, ze najbliższy numer “Przeglądu Filozoficznego” (w druku) poświęcono Andrzejowi Walickiemu.
Człowiek i historia. Wokół myśli Aleksandra Ochockiego, pod redakcją Jacka Migasińskiego i Jakuba Nikodema. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2021.
Z Alikiem Ochockim znaliśmy się lat kilkadziesiąt, z tych samych seminariów, kręgów koleżeńskich oraz szkól akademickich, ale przeważnie się rozmijaliśmy. Ta pamiątkowa edycja, z ineditami Ochockiego, ciekawymi i wielostronnymi studiami oraz znakomitym wstępem redaktorów tomu, uświadamia mi to, co bezpowrotnie utracone.
Książki darowane
05/08/2021
Olga Zadurska, Naznaczeni od Pana Boga. Obcy wśród swoich na wsi polskiej XIX i początku XX wieku.
Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2021.
Anna Wrona, Migranci z miast oraz ich sąsiedzi. Swojskość, obcość, codzienność.
Wydawnictwo naukowe Scholar, Warszawa 2021.
Obie te książki powstały jako prace doktorskie zostały, nagrodzone w konkursie Fundacji na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, a ja miałem przyjemność brać udział w dyskusji nad nimi zorganizowanej przez tę Fundację. Scholar wydał je w formie godnej pozazdroszczenia.
Spóźniona podzięka
31/05/2021
Marcin Giełzak, Antykomuniści lewicy. Lidia i Adam Ciołkoszowie jako historycy socjalizmu polskiego. Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2014.
O niepodległość i socjalizm. Studia i szkice z dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej. Pod redakcją Kamila Piskały i Macieja Żuczkowskiego. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2020. Współautorzy m.in.: Michał Śliwa, Włodzimierz Suleja, Rafał Chwedoruk, Andrzej Friszke, Marcin Giełzak, Łukasz Garbal).
Panu Marcinowi Giełzakowi, który najpierw napisał do mnie ujmujący list, a potem obdarzył tymi książkami, szczerze dziękuję. Spóźniam się teraz z wieloma powinnościami, ale niedługo będę już mógł się poprawić.