…
12/10/2021Konkurs szopenowski. Codziennie koncert.
Balsam, balsam na wszystkie rany publiczne i sparzenia prywatne…
Drżenie
19/09/2021Wolałbym pisać o grze siatkarzy, których wielbię, dochodzić przyczyn ich porażek w kluczowych próbach, boję się jednak, że czeka nas próba niezrównanie bardziej dramatyczna. Piszę to z drżeniem, ale prawie wszystko wskazuje, że w relacjach rządu polskiego z władzami europejskimi nadszedł czas próby ostatecznej i żadne werbalne wybiegi już jej nie oddalą.
Nawet nie można sobie wyobrazić, że następnego dnia rano obudzimy się poza Unią Europejską, co nocą przegłosuje zlepiona doraźnie większość sejmowa, choć jest to dość realne. Ani słowa o marzeniach i dążeniach pokoleń oraz moich wnuczkach studiujących w ramach programu Erasmus!
Nie można też wyobrazić sobie, że władze UE, które przecież istnieją i co najmniej władają programami dotacyjnymi, będą nadal pozwalały zwodzić się kluczeniem polskich rządzących. I pewnego dnia oznajmią stanowczo: rzeczywista niezależność sądownictwa i wszystkie prawa mniejszości – albo wstrzymanie (zawieszenie) programów pomocowych.
I co wtedy? Jak oni, “nasi” wycofają się rakiem (czyli krętacko) ze swoich deform i ekskluzji? Czy będą nadal kuglować, jak czynią dotąd? A jeśli oni, czyli “eurokraci” już się nie dadzą nabierać, co wtedy?
Trzeba będzie dokonać jasnego wyboru, bo nie da się oszukiwać wszystkich wokół i samych siebie.
Jest pewne, że wobec takiego zwarcia rządzący nie poddadzą się weryfikacji wyborczej, jak uczynili w roku 2007. Co zatem mogą zrobić? Rozszerzyć stan wyjątkowy pod pretekstem zagrożenia pandemią lub uchodźcami…
Może być i strasznie i śmiesznie, ale nic mi od tego nie lepiej. Drżenie nie słabnie, lecz się wzmaga.
Domiar
10/09/2021Na domiar złego przy wjazdach do Łomianek wystawiono tabliczki ostrzegawcze: “Strefa skażona. Zgnilec amerykański pszczół”. Co więcej – stoją one po obu stronach dróg, więc nie wiadomo, gdzie zgnilec ten jest rozbestwiony – w mieście, czy w otaczającej je Puszczy Kampinoskiej.
PS
Pełna sentencja Brzozowskiego jest taka: Kto myśli o przyszłości Polski, musi rozumieć Rosję, musi ją rozumieć lepiej niż ona samą siebie rozumie, jeśli chce ją wyprzedzić.
Lekcja Millera
07/09/2021W Gazecie Wyborczej (Wolna Sobota, 4 września 2021) długa, poważna rozmowa Donaty Subbotko z Leszkiem Millerem.
Rozmowa jest prawie o wszystkim i nie będę się wdawał w onegdajszą listę Samoobrony, patronat nad Magdaleną Ogórek czy wewnątrzpartyjne porachunki SLD. Spośród mnóstwa kwestii, anegdot i szczegółów, wyłuskuję sprawy, moim zdaniem, najpoważniejsze.
Po pierwsze – jest to przejmujące świadectwo osobowości integralnej, jakie wśród polityków zdarzają się nadzwyczaj rzadko. W pewnym potocznym sensie politykiem jest ktoś, kto lepiej wyczuwa skąd wieje wiatr i potrafi się z nim zabrać, czyli ktoś podobny do przeciągu. W obecnym parlamencie i innych najwyższych władzach możemy takich liczyć na pęczki. Leszek Miller ma życiorys długi, wypełniony przez różne epoki historyczne i dramaty osobiste, w tym tak skrajny, jak samobójstwo dorosłego syna. Niczego kluczowego w minionym życiu nie zapomina, ani się nie wyrzeka, jasno przyznaje do pomyłek i błędów, za wszystko czuje się odpowiedzialny i otwarcie to mówi. Chylę czoła, Panie Premierze, za Pańską służbę publiczną i życie prywatne.
Choć w III Rzeczpospolitej był na szczytach władzy i premierem, a politycznie nadal jest czynnym europosłem, to najważniejsze w tej rozmowie jest jego przyświadczenie Polsce Ludowej. Przekonuje on bowiem, że choć tamto państwo było skrępowane zależnościami właściwie globalnymi, to jego główną racją był szeroki trakt awansu społecznego tych, których miejscem startu była stara bieda i odwieczne zacofanie. Ja sam miałem trochę lepiej, ale znałem ich mnogość, bo byli w tym narodzie przytłaczającą większością. Historia, która to zbiorowe doświadczenie pomija i wymazuje, jest historią zakłamaną. A to ona przeważa dzisiaj w mowie i piśmie, w druku i nowych mediach. Nie mam ochoty wdawać się w żadne prognozy polityczne, bo raczej czarno widzę, ale nie można wygrać z przewodnikami tego zakłamania, kiedy uprawia się zakłamanie częściowe, czyli zaledwie osłabione.
Podobnie ważne jest to, co Miller mówi o stosunku do Rosji, z czym się chętnie zgadzam. Świadome życie w dzisiejszej Polsce, z wielu względów trudne, jeśli idzie o Rosję, jest właściwie nie do zniesienia. I to nie z powodu Putina, panującego tam reżimu i supermocarstwowych fantasmagorii. Nieznośny jest nijaki, rozpowszechniony stosunek do Rosji, jej postępujące ignorowanie, redukowanie do militarnych lub kryminalnych incydentów. Rosja jest, jaka jest – a nasze udawanie, że ona nie istnieje, jest równie głupie, jak mylenie Kaliningradu z Oceanem Spokojnym. Kto myśli o przyszłości Polski musi rozumieć Rosję, napisał ponad sto lat temu Stanisław Brzozowski, i jest to prawda ponadczasowa. Wygląda na to, że o rzeczywistej przyszłości Polski myślą już tylko praszczurowie.
Laudacja
02/09/2021Dlaczego tak polubiłem Ustkę, choć w późnym wieku trudno o nowe przywiązania?
Jest miastkiem portowym i rybackim, a nie nadętym kurortem. Co prawda ruch w porcie niewielki, prawie znikomy, ale w basenach pełno małych jednostek pływających, kutrów i jachtów. Jak dobrze popatrzeć, najlepiej z pozycji poziomej – można zobaczyć las masztów…
Morze nie jest dla mnie tylko widokiem, jest żywym oddechem świata, dlatego port, statki na nabrzeżach czy na redzie są jego właściwą postacią, a nie pusta plaża z grzywami fal. Pierwszy raz zobaczyłem tak morze w Gdyni, na wycieczce szkolnej, poczułem w niej ten oddech świata i i nad morzem go potrzebuję.
Ustka jest miastkiem, a to zdrobnienie nie poniża, lecz ją wywyższa. Oznacza to, że ma dawną strukturę miejską, ze starymi uliczkami, zróżnicowanymi architektonicznie budynkami publicznymi i domami prywatnymi, a przechadzanie się po niej napawa mnie szczególną aurą. Tu stary spichlerz, tam latarnia morska, ówdzie cudowne szachulcowe domki rybackie, modernistyczna willa pałacowa i schludne bloczki wspólnoty mieszkaniowej. Jest to miasto nadzwyczajnie zadbane, w którym nie spotyka się odrapanych kamienic, liszajowatych tynków i nieudolnie zamaskowanych śmietnisk. Jak oni, czyli tutejsi samorządowcy i mieszkańcy to robią, cały czas się zastanawiam, a mój podziw, w miarę kolejnych przyjazdów nie maleje, lecz rośnie.
Ustka ma swoją złożoną historię, bo przecież do roku 1945 należała do Niemiec. W parku, po drodze na plażę zachowano posąg “Umierającego wojownika” Josefa Thoraka, który zamówili u niego mieszkańcy Stoplmunde, aby uczcić pamięć swoich poległych podczas pierwszej wojny światowej. “Umierający wojownik’ wyrzeźbiony został dość ekspresyjnie, rozmiary jednak ma naturalne, dalekie od późniejszych gigantów Thoraka. Rzeźbiarz został przecież faworytem Hitlera i jego nadwornym, rzec można, artystą, o czym powiadamia przechodniów zręczna tabliczka informacyjna.
Jakieś dwieście metrów dalej, już na samej nadmorskiej promenadzie, będącej dumą miasta, obecni mieszkańcy Ustki wystawili pomnikową ławeczkę Irenie Kwiatkowskiej, która często spędzała tu wakacje. Ławeczka esowato modernistyczna, przypomina taśmę filmową, a siedząca na niej figura “Aktorki komediowej stulecia” przyciąga kobiety zwłaszcza do pamiątkowych zdjęć. Utwór wyrzeźbił Rafał Nowak, a odlał w brązie Piotr Garstka.
Chyba tylko w Ustce historia tamtego, minionego wieku, została ujęta tak wymownym artystycznym skrótem.
Do poprawki
31/08/2021Nitras Sławomir? Nie zdał…
Nie odróżnia religijności od instytucji, wiary od wyznania.
Do poprawki powinien przestudiować “Świadomość religijną i więź kościelną” Leszka Kołakowskiego.
Nowy świat i okolice
28/08/2021Miła młoda mama siedząca w jadalni przy sąsiednim stoliku (dom ZAIKS-U w Ustce), powiedziała mi, że wnuków swoich się nie wyprę, bo bardzo są do mnie podobni. A chociaż oni do siebie nie są podobni, to i tak poczułem się dumny. Po chwili dopiero spostrzegłem, że jej, najwyżej trzyletnia córeczka, spożywa swój posiłek wpatrzona hipnotycznie w ekran smartfona, który ma przed oczami, a tego, co na talerzu chyba nie widzi.
Kiedy wróciliśmy z Ustki, poszliśmy na pizzę do Włocha, bo w domu nie było niczego obiadowego. I tam prawie kalka: obok nas młode małżeństwo, mama trzyma na kolanach swoją dorodną córunię, a ta, pochylona nad stolikiem, wpija oczy w ekran smartfona dogodnie podtrzymywanego przez tatę.
Od lat mówię i piszę, że jeśli chodzi o “nowe media” wychowawca musi być najpierw wychowany, jak nauczał zresztą Karol Marks. Ale – grochem o ścianę.
Andrzej Walicki (1930-2020)
27/08/2021
Jak się okazało po latach, mieliśmy z autorem Osobowości a historii zajmować się Stanisławem Brzozowskim nieomal równolegle. Przyjaźniłem się z Andrzejem Walickim ponad pół wieku. Była to przyjaźń falująca, raz bliższa, raz dalsza. zawsze jednak, przynajmniej z jego strony niezawodna, a jej najbardziej okazałym owocem były cztery tomy Prac wybranych Andrzeja Walickiego opublikowane w serii “Klasycy Współczesnej Polskiej Myśli Humanistycznej”, wydawanej przez krakowski Universitas. Redagowałem tę antologię, napisałem do niej wstęp, a co najbardziej znamienne i dotąd zatajone, została ona przygotowana i zrealizowana podług mojego, a nie autorskiego projektu.
Andrzej Mencwel, Byłoje i dumy, “Przegląd Filozoficzny”, Rocznik 30, Warszawa 2021, nr 2 (118), poświęcony Andrzejowi Walickiemu, s. 31-41
Bezradność
26/08/2021Jest nie dającą się podważyć oczywistością to, że obowiązkiem rządu jest należyte strzeżenie granic. Ale równorzędną oczywistością jest to, że państwo nie powinno jedynie demonstrować siły wobec słabych i chorych. Jeśli państwowa pomoc dla nich grozi otwarciem imigranckiej tamy, trzeba wspomagać pomoc obywatelską, a nie ją zwalczać. Skuteczny rząd, gdyby było trzeba, pomoc taką powinien sam dyskretnie zorganizować, oficjalnie twierdząc, że to samorzutna inicjatywa społeczna, która wymknęła się spod kontroli. Putin, można powiedzieć, tym sposobem zajął Krym, a władze polskie przeganiają tych, którzy chcą nieść pomoc głodnym i bezbronnym.
Wygląda na to, że demonstracje siły są dla nich ważniejsze niż losy ludzi. Bardzo im imponują te zbroje i tarcze. Może powinni rządzić za pierwszych Piastów, a nie teraz?