***
18/02/2009
Pani Małgorzata Lutowska z Jeleniej Góry wydała książkę pt. Powierzony klucz. Opowieść o niezwykłych losach protestantów na Dolnym Śląsku (wydawnictwo AD REM, Jelenia Góra 2008). Zachęcony lekturą udałem się na spotkanie z autorką w miejscowym „empiku”, spodziewając się, że oprócz mnie przyjdzie jeszcze jakieś siedem-dziewięć osób. Tymczasem było ich około czterdziestu, co nie zdarza się w warszawskich towarzystwach naukowych. Zająłem bezpiecznie skrajne miejsce w czwartym rzędzie, aby, w razie nudy, opuścić lokal możliwie niepostrzeżenie. Po prawej stronie siedział już trochę dziwny młodzieniec, który zwrócił moją uwagę – miał amerykański kaszkiet, leninowska bródkę i nieobecne oczko mistyka. Jako człowiek kulturalny przed rozpoczęciem spotkania wyjąłem telefon komórkowy i go wyłączyłem, wkładając potem do zewnętrznej kieszeni kurtki, która wisiała na krześle, od jego strony.
Spotkanie było bardzo ciekawe i z dużym dla siebie pożytkiem przysłuchiwałem mu się do końca. Kiedy wyszedłem, postanowiłem z ulicy zadzwonić do mojej żony, aby jej z dumą opowiedzieć, jakie to nadzwyczajne zdarzenia trafiają się w moim rodzinnym mieście. Niestety, okazało się, że telefonu zostałem pozbawiony. I tak nastąpiło lokalne zderzenie etyki protestanckiej (w literaturze) z duchem kapitalizmu (pierwotnej akumulacji).
Młodzieniec ten nie był wyznawcą Jakuba Bohme, o którym zresztą była mowa. Był zawodowcem – od imprez kulturalnych.
(W pismach)
17/02/2009
„9. Prawdą jest natomiast, że idea socjalistyczna w Polsce jest starsza i mocniej w naszej tradycji osadzona niż jakiekolwiek wersje komunizmu. Prawdą jest też to, że socjalizm polski przejmował całą tradycję polskiej demokracji i był jej prawowitym dziedzicem. Prawdą jest również, że zarówno w II Rzeczpospolitej, jak i podczas okupacji i bezpośrednio po wojnie socjaliści tworzyli w Polsce nie tylko silne partie polityczne, ale i cały ruch społeczny wyrażający się w związkach zawodowych, organizacjach kobiecych, młodzieżowych, edukacyjnych i kulturalnych, w spółdzielniach spożywców i towarzystwach sportowych. Ten dorobek i ta tradycja socjalizmu zostały w Polsce nie tylko przerwane, ale właściwie zdławione w roku 1948, a w III Rzeczpospolitej nie próbowano nawet do nich nawiązywać. Postkomuniści, choć nazwali się socjaldemokratami, ani nie chcieli, ani nie umieli tradycji tej ożywić. Słowa „socjalizm” nie wymawiali w ogóle, tak jakby cierpieli na kompleks Kaina, a Polską „szklanych domów” nie zawracali sobie głowy, bo ich głową były pałace władzy.”
(Andrzej Mencwel, Czego powinni chcieć socjaliści. Tezy aksjomatyczne. „Krytyka polityczna”, nr 16, 2008 lub 2009, czekam na egzemplarz sygnalny)
Śląsk. Rzeczywistości wyobrażone
08/02/2009
Śląsk. Rzeczywistości wyobrażone. Pod redakcją Wojciecha Kunickiego, przy współpracy Natalii i Krzysztofa Żarskich. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.
(29 tom Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej, który otrzymałem dzięki jej współredaktorowi Hubertowi Orłowskiemu. A on wie, co ten Śląsk, zwłaszcza Dolny, dla mnie znaczy.)
Gabriela Matuszek, Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii
Gabriela Matuszek, Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii. TAiWPN Universitas, Kraków 2008.
(Zwieńczenie wieloletnich badań autorki oraz 25 tom serii „Modernizm w Polsce”. Gratulacje!)
Maciej Pisuk, Paktofonika. Przewodnik Krytyki Politycznej
Maciej Pisuk, Paktofonika. Przewodnik Krytyki Politycznej. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.
(To, że nie znalazł się w Polsce nikt, kto chciałby zrealizować ten film i że nie znaleziono też na niego funduszy (w „misyjnych” instytucjach państwowych czyli publicznych) zasługuje na osobne dochodzenie.)
Jidyszland. Polskie przestrzenie
Jidyszland. Polskie przestrzenie. Redakcja naukowa Ewa Geller i Monika Pollit. Wydawnictwa UW, Warszawa 2008.
(Bardzo dziękuję Redaktorkom i Wydawcy za ten pożywny dar. Ważny przyczynek do historii kultury w Polsce.)
Polska Tuska
Polska Tuska. Pod redakcją Piotra Kosiewskiego. Fundacja Batorego, Warszawa 2008.
Wypowiedzi: Jacek Kochanowicz, Dariusz Gawin, Sławomir Sierakowski, Marek Beylin, Michał Boni, Janusz Czapiński, Wojciech Duda, Jarosław Flis, Witold Gadomski, Agnieszka Graff, Leszek Koczanowicz, Waldemar Kuczyński, Stanisław Obirek, Krystyna Skarżyńska, Aleksander Smolar, Antoni Sułek, Andrzej Waśkiewicz, Piotr Winczorek, Irena Wóycicka, Jacek Żakowski.
(Nie komentuję. Sceny politycznej nie komentuję z zasady.)
Maciej Gdula, Trzy dyskursy miłosne
Maciej Gdula, Trzy dyskursy miłosne, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009.
(„To jest książka o miłości” – pisze w pierwszym zdaniu wstępu autor, chcąc rozwiać czytelnicze wątpliwości. Potwierdzam – to jest książka o miłości poprzez interpretację dyskursów, a nie odwrotnie.)
Basil Kerski, Homer na placu Poczdamskim. Szkice polsko-niemieckie
Basil Kerski, Homer na placu Poczdamskim. Szkice polsko-niemieckie. Wydawnictwo UMCS 2008.
(Lektura pożądana, bo częściowo wcześniej znana ( z innych publikacji). Z autorem niedługo sobie pogadamy, ale nie w Berlinie, na placu Poczdamskim, lecz w Lipsku, na targach książki.)