Długi książkowe (cd)
11/10/2015
Miejsca wrażliwe okolicy autentyzmu. Oficyna wydawnicza Kulawiak, Ostrzeszów 2014.
Ujmujący albumik pełen wymownych fotografii i wysmakowanych tekstów. Z pewnym przejęciem odnalazłem w nim zdjęcie stawu w Doruchowie, w którym topiono czarownice w roku 1775 (Fot. Stanisław Kulawik, s. 90).
Communicare, Almanach Antropologiczny 5, Szkoła/pismo. Redakcja tomu Tarzycjusz Buliński, Marta Rakoczy.
Byłem jednym z wydawniczych recenzentów tego tomu, więc się raduję, że się ukazał i polecam wszystkim, których relacje szkoły i pisma zajmują, a może i trapią.
Razem?
W sobotę, późnym wieczorem, po bardzo udanej i owocnej biesiadzie, której szczegółów nie zdradzę, wracałem jednym z ostatnich pociągów metra na Młociny, aby stamtąd dostać się do Łomianek. Wagon był prawie pusty, ale tak się złożyło, że naprzeciw mnie usiadła czwórka młodych ludzi płci obojga, ale nie w parach, lecz w zespole. Byli wyraźnie zajęci swoimi sprawami i nie zwracali na mnie uwagi. Co do mnie, udawałem, że ich nie widzę, w metrze bowiem, jak w windzie, nie należy nikomu patrzeć w oczy, chwilami tylko łypałem na nich spode łba. I pewnie bym się im bliżej nie przyjrzał, gdyby nie to, że mieli ze sobą pokaźne pakunki, leżące na podłodze, na których odczytałem nazwę “Razem”. Zaraz potem spostrzegłem, że na swoich kurtkach mają wpięte metalowe okrągłe znaczki z tym samym hasłem. Więc uśmiechnąłem się do jednej z pań, ona też do mnie, a ja ośmielony zapytałem, czy mógłbym dostać taki znaczek. Na co oni wspólnie zapytali, czy ja wiem, co to jest, na co ja odparłem: Pewnie, że wiem, jakbym nie wiedział, to bym nie prosił!
I znaczek dostałem, wpiąłem go w klapę płaszcza, a oni na pożegnanie, wysiadali bowiem wcześniej, uścisnęli mi dłoń.
Długi książkowe
10/10/2015
Stefan Żeromski, Walka z szatanem, tom 1, Nawracanie Judasza. Opracowała Beata Utkowska. Instytut Badań Literackich PAN, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, 2015.
Stefan Żeromski, Walka z szatanem, tom 2, Zamieć. Opracowała Beata Utkowska. Instytut Badań Literackich PAN, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, 2015.
Najpierw chce wyrazić radość z powodu wznowienia, po kilkuletniej przerwie, edycji Pism Zebranych Stefana Żeromskiego. Nowi jej wydawcy, będący jednocześnie patronami naukowymi, dają więcej niż nadzieję, że zostanie ona wreszcie doprowadzona do końca. Podkreślam też, że edycją tą kieruje obecnie prof. Zdzisław Jerzy Adamczyk, znakomity znawca dzieła Żeromskiego, który w uczelni kieleckiej stworzył też renomowany zespół naukowy, na tym dziele skupiony. Wreszcie Dodatki krytyczne w obu tomach, opracowane przez Beatę Utkowską, są nie tylko wzorowe, ale w częściach narracyjnych (Uwagi wydawcy) ciekawe i pouczające.
Dziękuję, gratuluję, czekam na ciąg dalszy!
Długi książkowe (cd)
08/10/2015
Robert Traba, Holger Thunemann (red.) Myślenie historyczne. Część I, Jorn Rusen, Nadawanie historycznego sensu. Przekład Rafał Żytyniec, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2015; Część II, Świadomość i kultura historyczna. Przekład Izabela Sellmer. Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2015.
Robertowi zawdzięczam ten okazały i fundamentalny podarek. Ale nie dałem się przytłoczyć i do dyskusji się zapisuję.
Drogi odrębne, drogi wspólne. Problem specyfiki rozwoju historycznego Europy Środkowo-Wschodniej w XIX-XX wieku. Redakcja naukowa Maciej Janowski. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2014.
Bardzo bogata, długo dojrzewająca, ale przemyślana i owocna międzynarodowa praca zbiorowa. Podstawowa dla wszelkich rozważań o Europie Środkowo-Wschodniej.
Długi książkowe
Dorota Ponińska, Podróż po miłość. Emilia, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2013.
Dorota Ponińska, Podróż po miłość. Maria, Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Warszawa 2014.
Autorka umie opowiadać i ma wyczucie historycznego szczegółu, więc obie te dziewiętnastowieczne właściwie, przez treść i formę, powieści mają wdzięk dawnych sztychów.
Groza
Nikt na świecie nie wie o co gra Putin w Syrii. O utrzymanie Asada? Gra nie warta świeczki ani wiary w deklaracje. O konfrontację z NATO? Ryzyko wojny globalnej za wielkie, nawet dla tak bezwzględnego gracza. O powstrzymanie fundamentalizmu islamskiego w Rosji i wokół niej? To byłoby racjonalne, chociaż skutki może przynieść odwrotne i fundamentalizm ten rozprzestrzenić. O powrót do statusu supermocarstwa i uznanie tego przez Stany Zjednoczone? Najbardziej prawdopodobne, choć skuteczność wątpliwa.
Na razie wydaje się, że ta interwencja daje Rosji przewagę, rosnącą z dnia na dzień. Jest to jednak interwencja restauracyjna, chodzi w niej o powrót do stanu dawno minionego, a to się nigdy nie udawało. Koszta jednak będą nieobliczalne i wiadomo, kto zapłaci największe – bezbronni mieszkańcy tamtych ziem.
Kontrast
05/10/2015
Martha Argerich, w swoim bujnym zawoju grafitowych włosów, wygląda nadal jak demoniczna kobieta ze sztuki Witkacego. Ale dłonie ma sękate i palce zgrubiałe, jakby spracowała je przy kopaniu ziemniaków, a nie na klawiaturze fortepianu, którą włada mistrzowsko.
Długi książkowe
01/10/2015
Warszawska szkoła historii idei. Tożsamość, tradycja, obecność. Pod redakcją Pawła Grada. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2014.
Wokół dorobku warszawskiej szkoły historii idei. Pod redakcją Andrzeja Kołakowskiego. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2013.
Wiesław Chudoba, Leszek Kołak0wski. Kronika życia i dzieła, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2014.
Tadeusz Kroński, Faszyzm a tradycja europejska. Przedmowa, wybór i opracowanie Andrzej Kołakowski. Wydawnictwo IFiS PAN 2014.
Dziękuję wydawcy oraz szczególnie Andrzejowi Gniazdowskiemu i Andrzejowi Kołakowskiemu.
Piękno pasji
Marian P. tak mocno związał się ze swoim matecznikiem (przypominam, że jest autorem Matecznika), iż czuje się odpowiedzialny za proces czarownic, właściwie ich okrutną kaźń, która odbyła się tam (Doruchów koło Ostrzeszowa) w roku 1775. Była to ostatnia taka zbrodnia na ziemiach RP, ponieważ po roku (1776) Sejm, na wniosek wojewody kaliskiego, haniebnych tych praktyk zakazał. W Doruchowie otóż, skutkiem osobistej zajadłości dziedzica Stokowskiego, torturowano i spalono 14 kobiet, oskarżonych przez niego o czary i to pomimo protestów miejscowego proboszcza Możdżanowskiego, który miał poruszyć wojewodę (Sułkowskiego) i spowodować sejmowy zakaz.
W roku 1775 jednak mieszkańcy wsi, podlegali we wszystkim swemu “panu”, miał on nad nimi prawo/bezprawie życia i śmierci, a żadna władza (prawie nie istniejąca) nie była w stanie mu przeszkodzić w egzekucji. Marian uważa, że nie tylko mord ten powinien zostać oficjalnie potępiony, ale i jego ofiary uroczyście zrehabilitowane. I w tej sprawie śle pisma do współczesnych sukcesorów bezsilnych władz wcześniejszych. Jak dotąd bezskutecznie.
Piękna pasja! Oby udało mu się zmyć plamę na reputacji Doruchowa! Może potem pójdziemy w Polskę, a byłoby po co…
NB. Pouczające jest to, że ofiarami takich zbrodni w całym świecie chrześcijańskim – od Salem po Doruchów – były głównie kobiety (ponad 90 % znanych kaźni) i w równie przytłaczającej większości – pochodzenia plebejskiego, w Polsce – chłopskiego. Przydałaby się jakaś prosta klasowa analiza!
Długi książkowe
Eliza Kącka, Halo? Pani Elizo? <archiwalia> Wydano staraniem przyjaciół bez wiedzy, zachęty, modyfikacji, nacisków, aprobaty, pojęcia Autorki w nakładzie kończynowo policzalnym w marcu 2015 roku i wszystkie egzemplarze przekazano Pani Elizie. Oficyna Sielecka (Warszawa?) 2015.
Wstydzę się, że dopiero teraz, ale parę osób zachęciłem wcześniej, bo mnie to nęci jako forma i jako utwór. Najlepiej zaglądać na stronę: #zanoty_ek
Władysław Broniewski, Wybór wierszy. Wstęp i opracowanie Tadeusz Bujnicki. Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 2014.
Drogiemu Tadeuszowi, z którym przyjacielsko sobie współpracujemy od dziesięcioleci, raz na dekadę średnio – wielkie dzięki.